Sau vụ cháy ở nhà chung cư cũ B9 Kim Liên (Q.Đống Đa, Hà Nội) làm 5 người trong một gia đình tử vong, nhiều chuyên gia cho rằng chỉ còn cách đẩy mạnh cải tạo xây mới do nhà đã xuống cấp, không an toàn mới tránh được những sự cố tang thương.
Nhà chung cư cũ tập trung nhiều nhất ở Hà Nội và TP.HCM
Theo Bộ Xây dựng, cả nước có hơn 2.500 nhà chung cư cũ (NCCC) được xây dựng từ thế kỷ trước, qua thời gian sử dụng đã cũ, xuống cấp, biến dạng ở các mức độ khác nhau nhưng đa phần không đảm bảo an toàn. NCCC có ở Hải Phòng, Nam Định, Đà Nẵng, Nghệ An… nhưng tập trung nhiều nhất ở Hà Nội và TP.HCM.
Đầu năm 2022, UBND TP.HCM đặt mục tiêu khởi công xây dựng mới 14 NCCC cấp D (đặc biệt nguy hiểm, có thể sập bất cứ lúc nào) tập trung nhiều ở các quận: 1 (3 nhà), 4 và 6 (mỗi quận 2 nhà), Tân Bình (5 nhà)… Nguyên nhân chậm tái thiết NCCC là do vướng một số khó khăn về trình tự thủ tục đầu tư xây dựng như: đối với NCCC không phải cấp D phải có sự đồng thuận 100% hộ dân; còn ít cơ chế ưu đãi nhà đầu tư; chưa phân cấp phân quyền nhiều cho quận, huyện trong việc đầu tư, xây mới NCCC…Tại TP.HCM, theo thống kê của Sở Xây dựng, toàn địa bàn có 474 NCCC xây trước năm 1975 bị xuống cấp, hư hỏng. Chương trình hành động chỉnh trang đô thị, cải tạo NCCC của Thành ủy TP.HCM đưa ra từ năm 2016 có mục tiêu đề ra đến năm 2020 TP sẽ cải tạo, sửa chữa hoặc xây mới 237 chung cư (chiếm 50%) trong số 474 chung cư có trước năm 1975 bị xuống cấp, hư hỏng, nhưng mới có 2 NCCC được cải tạo, xây mới.
Sở Xây dựng Hà Nội thống kê toàn TP có 1.579 NCCC (khoảng 1.273 nhà thuộc 7 chung cư và khoảng 306 chung cư cũ độc lập, đơn lẻ), nhiều nhất cả nước. Giai đoạn 1960 – 1970, chung cư chủ yếu cao từ 2 – 4 tầng, kết cấu tường gạch chịu lực, thi công bằng phương pháp thủ công. Giai đoạn 1970 – 1980 xuất hiện nhà kết cấu bê tông lắp ghép, chiều cao tối đa 5 tầng. Giai đoạn 1980 – 1994 thêm loại hình kết cấu khung bê tông cốt thép chịu lực, chiều cao tối đa 6 tầng.
Đến nay, phần lớn các NCCC đều xuống cấp, hầu hết ở các quận nội thành: Ba Đình (211 nhà), Hoàn Kiếm (99 nhà), Đống Đa (415 nhà), Hai Bà Trưng (244 nhà). Ngoài ra, còn tập trung nhiều ở các quận: Hoàng Mai, Thanh Xuân, Hà Đông… Diện tích căn hộ ở NCCC cũ từ 30 – 40 m2 không thỏa mãn nhu cầu ở, không đáp ứng được tình trạng gia tăng dân số (mỗi căn hộ chỉ đáp ứng được nhu cầu cho gia đình 2 – 3 người, nay nhiều thế hệ cùng sinh sống) dẫn đến tình trạng cơi nới tự phát, hư hại kết cấu công trình, hạ tầng kỹ thuật, hình thức kiến trúc cảnh quan bên ngoài bị phá vỡ. Hà Nội có khoảng 200 NCCC xác định ở mức độ nguy hiểm cấp C (nguy hiểm); 137 nhà cấp B và 7 nhà thuộc diện cấp D (đặc biệt nguy hiểm). Tuy nhiên, từ năm 2007, TP.Hà Nội mới chỉ cải tạo được 18 NCCC.
Tham khảo:>> Phí bảo trì chung cư – Thông tin từ A – Z bạn cần biết!
Cuối năm 2021, UBND TP.Hà Nội đã ban hành đề án cải tạo, xây dựng lại NCCC trên địa bàn. Theo đó, giai đoạn từ 2021 – 2025 sẽ lựa chọn 10 khu NCCC để cải tạo gồm: Kim Liên, Trung Tự, Khương Thượng, Thanh Xuân Bắc, Thanh Xuân Nam, Nghĩa Tân; và 4 khu có nhà nguy hiểm cấp D như: Giảng Võ, Thành Công, Ngọc Khánh, Bộ Tư pháp (P.Cống Vị, Q.Ba Đình).
